Belirtme durum eki iyelik eki arasındaki fark nedir?

Bu bölümdeki anlatım ve örneklerin konusu: Belirtme durum eki iyelik eki arasındaki fark nedir? Kısaca açıklamaya çalıştık.

Belirtme durum eki (-ı, -i, -u, -ü) adı üstünde bir yeri belirtiyor. Sanki bir işaret etme anlamı var içinde. Oysa iyelik ekinde ilgili varlığın kime ait olduğu gibi bir anlam elde edilir. Mesela konuyu daha iyi anlamanız için örneklerle incelemek çok daha doğru olacaktır.

Poşeti alıp çöpe attı. Şimdi burada poşet bir varlıktır. Yani isimdir. Sonundaki "-i" eki poşeti işaret ediyor diğer bir deyişle belirtiyor. Herhangi bir aitlik anlamı taşımıyor.

Poşeti çok sağlammış dersek de poşet ona ait, onun poşeti gibi bir anlam çıkıyor. Aslında dikkat edildiği zaman buradaki ekin iyelik eki mi, belirtme hal eki mi olduğu hemen belli oluyor.

Terliği kaptığı gibi çocuğa fırlattı. (belirtme hal eki)

Terliği çok pahalıymış. (onun terliği, yani iyelik eki)

Kağıdı iki eliyle buruşturdu. (belirtme durum eki)

Kağıdı sarı renkliydi. (kağıt ona ait, iyelik eki)

Dolabı almak için çok hevesliydi. (işaret edip belirtiyor, belirtme eki)

Dolabı üç bölmeden oluşuyor. (Dolap onun anlamı var, iyelik eki)

Kavalı notayla çalmak için çok uğraş verdi. (Kavalı belirtiyor, belirtme hal eki)

Kavalı çok kaliteli malzemeden yapılmış. (Onun kavalı anlamı olduğu için iyelik eki)